चित्रपटाला मिळालेला प्रचंड प्रतिसाद आणि त्यासोबतच निर्माण झालेली वादळे
‘छत्रपती संभाजी महाराज’ यांचे शौर्य आणि बलिदान यावर आधारित ‘छावा’ हा चित्रपट 14 फेब्रुवारी रोजी प्रदर्शित झाला आणि प्रेक्षकांच्या मनावर राज्य करू लागला. दमदार अभिनय, प्रभावी दिग्दर्शन आणि भव्यदिव्य युद्धदृश्यांमुळे चित्रपटाला लोकांचा उत्तम प्रतिसाद मिळत असताना काही वादही निर्माण झाले.
सिनेमातील काही प्रसंगांवर आक्षेप घेत शिर्के घराण्याने आपला संताप व्यक्त केला. त्यांनी मागणी केली की, संभाजी महाराजांना पकडण्यासाठी शिर्के घराण्याने मदत केल्याचा उल्लेख चित्रपटातून हटवावा. अन्यथा, दिग्दर्शक लक्ष्मण उतेकर यांच्यावर गुन्हा दाखल करण्याचा इशारा देण्यात आला.
वाद निर्माण होण्याचे कारण – शिर्के घराण्यावर लावलेला आरोप
चित्रपटात दाखवण्यात आले आहे की, गणोजी शिर्के आणि कान्होजी शिर्के यांनी गद्दारी केली आणि औरंगजेबाला मदत केली. यावरूनच शिर्के घराण्याच्या वंशजांनी आक्षेप घेतला.
शिर्के घराण्याची भूमिका:
- या प्रसंगाने आमच्या पूर्वजांची बदनामी केली जात आहे.
- संभाजी महाराजांना पकडण्यासाठी आमच्या घराण्याने मदत केल्याचे चुकीचे दाखवण्यात आले आहे.
- या प्रसंगामुळे इतिहासाचे चुकीचे चित्र निर्माण होईल.
- हा सीन हटवला नाही तर कायदेशीर कारवाई करू.
लक्ष्मण उतेकर यांचा खुलासा – आम्ही ऐतिहासिक संदर्भ बदललेले नाहीत
वादानंतर लक्ष्मण उतेकर यांनी शिर्के घराण्याची माफी मागितली आणि त्यांच्या भावना दुखावण्याचा हेतू नव्हता, असे स्पष्ट केले.
त्यांचे स्पष्टीकरण:
- या चित्रपटाची कथा शिवाजी सावंत यांच्या ‘छावा’ कादंबरीवर आधारित आहे.
- या कादंबरीत जे काही लिहिले आहे, तेच चित्रपटात दाखवण्याचा प्रयत्न केला आहे.
- आम्ही कोणत्याही ऐतिहासिक संदर्भात बदल केले नाहीत.
- याआधी आलेल्या टीव्ही मालिकांमध्येही हाच प्रसंग दाखवण्यात आला होता.
“पैसे कमवण्यासाठी हा सिनेमा बनवण्याची गरज नव्हती” – लक्ष्मण उतेकर
दिग्दर्शकाची भूमिका:
लक्ष्मण उतेकर यांनी स्पष्ट केले की, ‘छावा’ हा पैसा कमावण्यासाठी बनवलेला सिनेमा नाही.
त्यांचे म्हणणे:
- माझ्याकडे अनेक विषय होते, पण संभाजी महाराजांचा जीवनपट लोकांसमोर आणणे गरजेचे वाटले.
- इतिहास लोकांपर्यंत पोहोचवणे हे आमचे उद्दिष्ट होते, केवळ मनोरंजन नव्हते.
- या चित्रपटासाठी मी कोणतेही ट्विस्ट किंवा काल्पनिक बदल केलेले नाहीत.
- चित्रपटाची कथा ‘छावा’ कादंबरीप्रमाणेच ठेवण्याचा प्रयत्न केला आहे.
“चित्रपटात बदल करण्याची गरज नाही” – लक्ष्मण उतेकर
शिर्के घराण्याच्या आक्षेपांनंतरही दिग्दर्शकाने सिनेमात कोणतेही बदल करण्यास नकार दिला.
त्यांचे स्पष्ट मत:
- चित्रपटाची संहिता इतिहास आणि उपलब्ध संदर्भांवरच आधारित आहे.
- कादंबरीत जी माहिती आहे, तीच सिनेमात मांडली आहे.
- कोणाच्याही भावना दुखावण्याचा हेतू नव्हता, पण सत्य बदलता येणार नाही.
वादावर पडदा – पण प्रश्न कायम
लक्ष्मण उतेकर यांनी माफी मागून वादावर पडदा टाकण्याचा प्रयत्न केला असला, तरी हा विषय पूर्णतः संपलेला नाही.
प्रश्न उरतात:
- इतिहासात खरंच शिर्के घराण्याने गद्दारी केली होती का?
- संभाजी महाराजांच्या पराक्रमाचा उल्लेख इतिहासात योग्य प्रकारे होतोय का?
- ऐतिहासिक चित्रपटांमध्ये सादर केलेल्या घटनांना कितपत स्वीकारावे?
या सगळ्या प्रश्नांवर चर्चा सुरूच राहील.
‘छावा’ – वादाच्या पलीकडे जाऊन एक ऐतिहासिक सिनेमा
वाद असो किंवा टीका, पण एक गोष्ट स्पष्ट आहे – ‘छावा’ हा फक्त एक चित्रपट नाही, तर एक ऐतिहासिक कथा आहे.
का पहावा ‘छावा’?
- संभाजी महाराजांचे जीवन ज्या ताकदीने मांडले आहे, ते अनुभवण्यासारखे आहे.
- विकी कौशलच्या दमदार अभिनयामुळे महाराजांचे व्यक्तिमत्त्व प्रभावीपणे उभे राहते.
- भव्य युद्धदृश्ये आणि उत्कृष्ट सिनेमॅटोग्राफीमुळे हा सिनेमा मोठ्या पडद्यावर पाहण्यासारखा आहे.
- इतिहासातील महत्वाचे प्रसंग ज्या बारकाईने मांडले आहेत, त्यामुळे हा चित्रपट केवळ मनोरंजन नाही, तर शिकवण देणारा ठरतो.