महाराष्ट्राच्या विकासासाठी अत्यंत महत्वाचा असलेला महामार्ग पूर्णत्वाच्या मार्गावर आहे. विद्येचं माहेरघर असलेलं पुणे आणि छत्रपती संभाजीनगर (औरंगाबाद) या दोन महाराष्ट्रातील महत्त्वाच्या शहरांमधील प्रवास आता वेगवान आणि अधिक सुखकर झाला आहे. महामार्गाच्या पूर्ण होण्यामुळे महाराष्ट्रातील वाहतूक एक नव्या पातळीवर पोहोचली आहे.
या नव्या महामार्गाच्या पूर्ण होण्यामुळे दोन्ही शहरांमधील अंतर आता दोन तासात कापणे शक्य झाले आहे. महामार्ग हा महाराष्ट्राच्या विकासासाठी एक महत्त्वपूर्ण प्रकल्प ठरत आहे. यामुळे पर्यटन, व्यापार-व्यवसाय आणि आर्थिक विकासाला चालना मिळेल.
सुरत ते दक्षिणेतील राज्याला जोडणारा तब्बल ८० हजार कोटी रुपयांचा हा नवीन रस्ता, त्याचबरोबर महाराष्ट्रातील पुणे ते छत्रपती संभाजीनगर यांना जोडणारा रस्ता हे महाराष्ट्राचे भविष्य बदलणारे रस्ते ठरतील, असा ठाम विश्वास केंद्रीय रस्ते, वाहतुक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी यांनी व्यक्त केला आहे. महाराष्ट्र राज्यातील पाच जिल्ह्यातुन हा रस्ता जात असल्याने जिल्ह्यांचे परस्परांतील दळणवळण यामुळे सुधारणार आहे.
हा सहा पदरी महामार्ग असून प्रत्येकी पदर ३.७५ मीटर एवढी आहे. महामार्गाची गतीमर्यादा साधारण १२० किलोमीटर प्रति तास अशी ठरवण्यात आली आहे. महामार्गाचे एकूण २४ प्रवेशद्वार तसेच ३८ टोल प्लाझा आहेत. हा एकूण ७०१ किलोमीटर लांबीचा द्रुतगती महामार्ग आहे. हा महामार्ग मुंबई, ठाणे, नवी मुंबई, रायगड, पुणे, अहमदनगर, औरंगाबाद, जालना आणि वाशिम या नऊ जिल्ह्यांमधून जातो. या महामार्गाच्या बांधकामासाठी ५५,००० कोटी रुपये खर्च येत आहे.
केवळ अहमदनगर जिल्ह्यातुन १४१ किलोमीटर इतक्या लांबीचा हा रस्ता जात आहे. सदर रस्त्यासाठी १०९५ हेक्टर जमीन शासनाद्वारे संपादित करण्यात येत आहे. महामार्ग ही अत्याधुनिक तंत्रज्ञानासहीत वाहतूक व्यवस्थापन प्रणाली आहे. तसेच संपूर्ण मार्गावर विशेष सुरक्षा सुविधा बसवण्यात आली आहे. या महामार्गामुळे पुणे आणि औरंगाबाद या दोन प्रमुख शहरांमधील अंतर १८० किलोमीटरने कमी होणार आहे.
या सर्व अद्ययावत सुविधांमुळे संपूर्ण प्रवासात वेळेची बचत होईल. त्यामुळे पुणे ते छत्रपती संभाजीनगर हा ४ तर ५ तासांचा प्रवास आता २ तासात पूर्ण करता येणे शक्य आहे. या नव्या महामार्गावरील प्रवास वापरात असलेल्या रस्त्यांद्वारे केल्या जाणाऱ्या प्रवासापेक्षा अधिक आरामदायी आहे. नवा उत्तम दर्जाचा रस्ता आणि सोबत गतिमान वाहतूकमुळे प्रवास अधिक आरामदायी आणि सुखद झाल्याचे दिसून येत आहे.
प्रवासात कमी वेळ लागल्याने तसेच गतिमान वाहतुकीमुळे इंधन कमी खर्च होते. त्यामुळे इंधनाची बचत होताना दिसून येत आहे. याचा पर्यावरणावर चांगला परिणाम दिसून येईल. तसेच पर्यटन विकासाला चालना मिळत असल्याचे दिसून येत आहे. दोन शहरांमधील व्यापार-व्यवसायही अधिक चांगल्या प्रकारे वाढेल. या महामार्गामुळे रोजगाराच्या नव-नवीन संधी निर्माण होतील. तसेच राज्याच्या आर्थिक विकासाला गती मिळेल. या मार्गावर अनेक औद्योगिक क्षेत्रे विकसित होण्याची शक्यता आहे.
पुण्याजवळील शिवनेरी किल्ला, औरंगाबादची ऐतिहासिक ठिकाणं तसेच अजिंठा आणि वेरूळ लेणी, सिन्नर, शिरडी, नाशिकचे श्री क्षेत्र काळाराम मंदिर, श्री क्षेत्र त्र्यंबकेश्वर ही आणि अशी अनेक आकर्षणे या मार्गावर आहेत. मुख्य महामार्गापासून असणाऱ्या कमी अंतरामुळे भोवतालच्या भागातील पर्यटन स्थळांना मोठा आर्थिक लाभ दिसून येत आहे. महामार्गाच्या बांधकामामुळे स्थानिकांनाही अनेक फायदे होणार आहेत.
या मार्गावर रस्तेवारील सुविधा (वेग रेस्टॉरंट्स, पेट्रोल पंप) विकसित होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे स्थानिकांना रोजगाराच्या नवीन संधी उपलब्ध होणार आहेत. शेतकऱ्यांनाही आपल्या शेतीमालाला चांगला बाजार मिळविण्यासाठी हा मार्ग उपयुक्त ठरू शकतो.
महाराष्ट्र सरकार महामार्गावर इलेक्ट्रिक वाहनांच्या वापरावर भर देण्याचा प्रयत्न करत आहे. यामुळे प्रदूषण कमी करण्यास मदत होईल आणि पर्यावरणाचे जतन करता येईल. त्याचबरोबर, या मार्गावर सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था मजबूत करण्याचाही सरकारचा विचार आहे.
नगर (अहमदनगर) शहरासाठी हा नवीन महामार्ग गेम चेंजर ठरू शकतो. यामुळे पुणे आणि औरंगाबाद या प्रमुख शहरांशी नगरचे जोडणे आणखी मजबूत होणार आहे. त्यामुळे येथील व्यापार, उद्योग आणि पर्यटनाला मोठी चालना मिळण्याची शक्यता आहे. मराठवाडा कृषी उत्पन्न बाजार समिती (एमएसीएस) असलेल्या नगर शहरासाठी हा मार्ग वस्तूंच्या वाहतुकीसाठीही फायदेशीर ठरू शकतो.
उद्योग आणि व्यापार क्षेत्राच्या विकासासाठी उत्तम रस्ते, दळणवळणाची साधने, वीज व पाणी इत्यादि बाबींची आवश्यकता असते. पूर्वीच्या काळात अहमदनगर जिल्ह्यात राष्ट्रीय महामार्गाची लांबी केवळ २०२ किलोमीटर एवढीच होती. परंतु आता देशाचे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या प्रयत्नातुन मागील दहा वर्षात नगरमध्ये राष्ट्रीय महामार्गाचे जाळे वाढविण्यावर भर दिल गेला आहे.
अहमदनगर जिल्ह्यात नव्याने रस्त्याची ८६९ किलोमीटर एवढी लांबी वाढविण्यात आली आहे. तसेच जिल्ह्यात एकूण १२ हजार कोटी रुपयांची २१ कामे प्रस्तावित करण्यात आली होती. आतापर्यंत त्यापैकी ११ कामे पुर्ण करण्यात आली असुन ९ कामे प्रगतीपथावर चालू आहेत. येणाऱ्या काळात ही कामे जिल्ह्यातील उद्योग, व्यवसाय वाढीस लागण्यास अतिशय उपयुक्त ठरतील. या सर्व प्रयत्नांद्वारे शासन अहमदनगर जिल्ह्याचा चौफेर विकास करण्यावर भर देताना दिसून येत आहे.
एकंदरीतच, महामार्ग हा महाराष्ट्राच्या विकासाचा एक महत्वाचा टप्पा आहे. यामुळे राज्यातील वाहतूक व्यवस्था सुधारण्यास मदत होईल, अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल आणि रोजगाराच्या नवीन संधी निर्माण होणार आहेत. मात्र, या प्रकल्पांची अंमलबजावणी करताना स्थानिकांच्या हक्कांचे रक्षण आणि पर्यावरणाची जपणूक यांचीही काळजी घेणे आवश्यक आहे.
तुमचे Gmail खाते बंद होणार? लाखो वापरकर्त्यांना धक्का बसणार!
प्रधानमंत्री मातृत्व वंदना योजना 2024 (PMMVY): फायदे आणि वैशिष्ट्ये
विनायक दामोदर सावरकर पुण्यतिथी 2024: स्मृतिस विनम्र अभिवादन!
Marathi Bhasha Gaurav Din : मराठी राजभाषा दिन कधी साजरा केला जातो?
