भारतीय शेअर बाजारात मोठा बदल होणार आहे. गुरुवार (28 मार्च) पासून सुरुवात होणारी T+0 ट्रेड सेटलमेंट सायकलची बीटा पातळी BSE ने जाहीर केली आहे. याबाबत अधिक जाणून घेऊया 

T+0 ट्रेड सेटलमेंट अंतर्गत आता केवळ 25 निवडक शेअर्स आणि मर्यादित ब्रोकर्ससाठीच T+0 ट्रेड सेटलमेंटची सुविधा उपलब्ध असेल. T+0 ट्रेड सेटलमेंटमध्ये शेअर्सच्या खरेदी-विक्रीची सेटलमेंट त्याच दिवशी होते. म्हणजेच विक्रेत्याला त्या दिवशीच शेअर्स ट्रान्सफर करावे लागतील आणि खरेदीदाराला त्या दिवशीच पैसे द्यावे लागतील. यामुळे ट्रेडर्सना लवकर निधी उपलब्ध होईल आणि जोखीमही कमी राहील. तथापि, याचा भारतीय शेअर बाजारावर काय परिणाम होतो ते पाहणे औत्सुक्याचे ठरेल.

भारतीय शेअर बाजारात T+0 ट्रेडिंगची चाचणी सुरू होत आहे. यामध्ये शेअर्सची खरेदी-विक्री आणि त्यांचे सेटलमेंट सर्व एकाच दिवशी केले जाते. पहिल्या टप्प्यात ही सुविधा निवडक 25 कंपन्यांच्या शेअर्ससाठी आणि मर्यादित ब्रोकरद्वारे दिली जाणार आहे. जरी T+0 ट्रेडिंगमुळे वेगवान आर्थिक व्यवहार आणि कमी जोखीम आकर्षित करत असले तरी, यामध्ये काही गोष्टींकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे.

बदलत्या काळाशी ताळमेळ ठेवण्यासाठी आणि भारतीय शेअर बाजार अधिक कार्यक्षम आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर स्पर्धात्मक बनवण्यासाठी सेबीने 2002 मध्ये T+5 सायकल T+3 पर्यंत आणि त्यानंतर 2003 मध्ये T+2 पर्यंत कमी केली होती. T+0 चा अंमलबजावणी हा याच दिशेने टाकलेले आणखी एक पाऊल आहे.

T+0 ट्रेड सेटलमेंट फायदे:

T+0 ट्रेडिंग ही भारतीय शेअर बाजारात नुकतीच सुरू झालेली सुविधा आहे. यामध्ये, शेअर्सच्या खरेदी-विक्रीचा सेटलमेंट त्याच दिवशी होतो. यामुळे ट्रेडर्सना अनेक फायदे मिळतात. T+0 ट्रेडिंगमध्ये, विक्रेत्याला शेअर्स विकल्यावर त्याच दिवशी पैसे मिळतात. यामुळे ट्रेडर्सना लवकर निधी उपलब्ध होतो, ज्याचा उपयोग ते इतर गुंतवणुकीसाठी किंवा वैयक्तिक गरजांसाठी करू शकतात.

T+0 ट्रेडिंगमध्ये, विक्रेत्याला शेअर्स त्वरित वितरित करावे लागतात. यामुळे खरेदीदाराची जोखीम कमी होते. कारण, विक्रेत्याकडे शेअर्स नसल्यामुळे डिलिव्हरी फेल होण्याची शक्यता कमी असते.

T+0 ट्रेडिंगमुळे ट्रेडर्सना अधिक लवचिकता मिळते. ते त्याच दिवशी शेअर्स खरेदी आणि विक्री करू शकतात, ज्यामुळे त्यांना बाजारातील चढ-उतारांचा फायदा घेणे सोपे होते. T+0 ट्रेडिंगमुळे ट्रेडिंग व्हॉल्यूम वाढण्याची शक्यता आहे. कारण, ट्रेडर्सना लवकर निधी उपलब्ध होत असल्यामुळे ते अधिक वेळा ट्रेडिंग करू शकतात.

T+0 ट्रेड सेटलमेंट तोटे:

T+0 ट्रेडिंगसाठी उच्च तांत्रिक क्षमतेची आवश्यकता असते. जर सिस्टममध्ये अडचणी आल्या तर ट्रेडिंगमध्ये अडथळा निर्माण होऊ शकतो. T+0 ट्रेडिंगमुळे बाजारात अस्थिरता वाढण्याची शक्यता आहे. कारण ट्रेडर्स त्वरित खरेदी आणि विक्री करू शकतात, ज्यामुळे किमतींमध्ये मोठे चढ-उतार होऊ शकतात. T+0 ट्रेडिंगमुळे मार्केट मेकर्ससाठी कमी प्रोत्साहन मिळू शकते. कारण ते ट्रेडिंगमधून कमी पैसे कमवू शकतात.

T+0 ट्रेडिंगमध्ये भाग घेण्यापूर्वी ट्रेडर्सनी खालील गोष्टींचा विचार करणे आवश्यक आहे:

आपल्या ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्म आणि ब्रोकरेज फर्मची तांत्रिक क्षमता पुरेशी आहे याची खात्री करा. अस्थिर बाजारपेठेसाठी स्वतःला तयार करा आणि त्यानुसार आपली ट्रेडिंग रणनीती आखा. ज्या शेअरमध्ये आपण गुंतवणूक करत आहात त्यात पुरेसा लिक्विडिटी आहे याची खात्री करा.

T+0 ट्रेड सेटलमेंट हे एक नवीन आणि वेगवान साधन असले तरी त्यात जोखीम आहे. त्यामुळे गुंतवणूक करण्यापूर्वी त्याचे फायदे आणि तोटे काळजीपूर्वक समजून घ्या आणि एक सुज्ञ निर्णय घ्या.

भारतीय शेअर बाजारात येणारा T+0 ट्रेडिंग हा एक परिवर्तनकारी बदल असू शकतो. परंतु, या बदलाचा दीर्घकालीन परिणाम कसा होईल याचा अंदाज बांधणे अद्याप थोडे कठीण आहे.

T+0 चा सकारात्मक परिणाम बाजारावर दिसण्याची शक्यता:

वेगवान सेटलमेंटमुळे गुंतवणूकदारांना बाजारात अधिक सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. त्यामुळे बाजाराचा विस्तार होऊ शकतो. T+0 मुळे भारतामध्ये आंतरराष्ट्रीय गुंतवणूकदारांचे आकर्षण वाढण्याची शक्यता आहे. कारण त्यांना वेगवान सेटलमेंट आणि कमी जोखीम हे घटक आकर्षित करतील.

ट्रेडर्सना दिवसभरात वेळोवेळी खरेदी आणि विक्री करण्याची अधिक स्वातंत्र्य मिळाल्यामुळे अधिक गुंतवणूक संधी निर्माण होतील. गुंतवणूक प्रक्रिया अधिक पारदर्शक होण्याची शक्यता आहे.T+0मुळे सर्व व्यवहार दिवसाच्या शेवटी सेटल होत असल्याने पारदर्शकता वाढण्यास मदत होऊ शकते.

BSE ने 28 मार्च पासून सुरू होणाऱ्या T+0 सेटलमेंट सायकलसाठी पात्र असलेल्या 25 शेअर्सची यादी नुकतीच प्रसिद्ध केली आहे. यात बजाज ऑटो, वेदांत, हिंदाल्को इंडस्ट्रीज, SBI, ट्रेंट, टाटा कम्युनिकेशन्स, नेस्ले इंडिया, सिप्ला, MRF, JSW स्टील, BPCL, ONGC, NMDC आणि अंबुजा सिमेंट्स सारख्या प्रमुख कंपन्यांचा समावेश आहे. याचा अर्थ उद्यापासून या स्टॉकची खरेदी आणि विक्री त्याच दिवशी सेटल होईल.

यादीमध्ये खालील कंपन्यांचा समावेश आहे:

• अंबुजा सिमेंट्स
• अशोक लेलँड
• बजाज ऑटो
• बँक ऑफ बडोदा
• BPCL
• ब्रिटानिया इंडस्ट्रीज
• सिप्ला
• कोल इंडिया
• डॉ. रेड्डी’ज लॅबोरेटरीज
• HDFC बँक
• हिंदुस्थान युनिलिव्हर
• ICICI बँक
• इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन
• इन्फोसिस
• ITC
• Kotak Mahindra Bank
• Larsen & Toubro
• Maruti Suzuki
• Nestle India
• NTPC
• ONGC
• Reliance Industries
• SBI
• TCS
• Tech Mahindra
• UltraTech Cement

T+0 ट्रेडिंगबद्दल अधिक माहितीसाठी:

BSE: https://www.livemint.com/market/stock-market-news/bse-to-launch-beta-version-of-t-0-settlement-next-week-check-date-other-details-11711157072986.html

NSE: https://www.nseindia.com/t0-settlement-cycle

T+0 ट्रेड सेटलमेंट ही एक नवीन संकल्पना आहे आणि त्याचा दीर्घकालीन परिणाम काळच ठरवेल. मात्र, या बदलामुळे भारतीय शेअर बाजार अधिक वेगवान, कार्यक्षम आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर स्पर्धात्मक बनण्याची शक्यता आहे.

या बदलामुळे गुंतवणूकदारांना त्यांच्या गुंतवणूक रणनीतीमध्ये बदल करणे आवश्यक असू शकते. त्यांना बाजाराचे सखोल विश्लेषण करणे, वेगवान निर्णय घेण्याची क्षमता विकसित करणे आणि तांत्रिक अडचणींसाठी सज्ज राहणे आवश्यक आहे.

Stock Market: जेबीएम ऑटो लिमिटेड Rs.2 च्या शेअरने केले 1 लाखाचे 9 कोटी | 1390 EV बस ऑर्डर  

शेतकऱ्याचा मुलगा ते मोठ्या IT कंपनीचा मालक सुरेश मोहिते