2024 च्या लोकसभा निवडणुकीचे वेळापत्रक जाहीर होण्याच्या काही दिवस आधी निवडणूक आयुक्त अरुण गोयल यांनी शनिवारी राजीनामा दिला. कायदा मंत्रालयाच्या अधिसूचनेनुसार, अध्यक्ष द्रौपदी मुर्मू यांनी श्री गोयल यांचा राजीनामा अधिकृतपणे स्वीकारला आहे.
लोकसभा निवडणुकीच्या तोंडावर निवडणूक आयुक्त श्री. अरुण गोयल यांनी राजीनामा देणे हे जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाहीच्या आरोग्यासाठी अत्यंत चिंताजनक आहे.
सूत्रांनुसार श्री गोयल यांनी राजीनामा देण्याचे कारण “वैयक्तिक” असल्याचे कळते. त्यांना पायउतार होण्यापासून परावृत्त करण्याचा प्रयत्न सरकार द्वारे करण्यात आला असतानाही गोयल यांनी आपला निर्णय पूर्णत्वास नेल्याचे दिसून येते.
आरोग्यविषयक चिंतेसंबंधीच्या अडचणींना त्वरेने फेटाळून लावण्यात आले तसेच उच्च अधिकाऱ्यांनी श्री गोयल यांची तब्येत उत्तम असल्याचे कळवले आहे. आजवरच्या एकूण कारकीर्दीवरून श्री.गोयल आणि मुख्य निवडणूक आयुक्त श्री.राजीव कुमार यांच्यात काही प्रमाणात मतभेद असल्याचे निवडणूक आयोगाच्या सूत्रांनी सांगितले.
भारतीय निवडणूक आयोगामध्ये तीन सदस्यांचा समावेश असणे गरजेचे असते. मात्र निवडणूक आयोगाची जागा आधीच रिक्त होती आणि आता फक्त श्री राजीव कुमारच मतदान पॅनेलवर उरले आहेत. निवृत्त अधिकारी , श्री गोयल, पंजाब केडरचे 1985-बॅचचे आयएएस अधिकारी आहेत.
श्री. अरुण गोयल हे नोव्हेंबर 2022 मध्ये अधिकृतरीत्या निवडणूक आयोगात सामील झाले. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, पुढील आठवड्यात लोकसभा निवडणुकीच्या तारखा जाहीर होण्याची शक्यता आहे. तथापि, श्री गोयल यांच्या अनपेक्षित जाण्याने पूर्वीच्या अपेक्षित टाइमलाइनवर शंका निर्माण झाली आहे. यामुळे निर्माण होणाऱ्या गोंधळाचे व्यवस्थापन करण्यासाठी निवडणूक आयोग तसेच सरकार द्वारे येत्या काळात महत्वाचे निर्णय घेतले जाण्याची शक्यता आहे.
नवीन मुख्य निवडणूक आयोग सचिव या पदासाठी नियुक्ती प्रक्रियेमध्ये न्यायमंत्र्यांच्या नेतृत्वाखालील आणि दोन केंद्रीय सचिवांचा समावेश असलेल्या शोध समितीचा समावेश करण्यात आला आहे.
तरी पाच नावांची निवड केली गेली आहे. त्यानंतर, पंतप्रधानांच्या अध्यक्षतेखालील निवड समिती, आणि पंतप्रधानांनी नामनिर्देशित केलेले केंद्रीय कॅबिनेट मंत्री तसेच लोकसभेतील विरोधी पक्ष नेता किंवा सर्वात मोठ्या विरोधी पक्षाचा नेता, ही सर्व मंडळी मिळून अंतिम उमेदवाराची निवड करतील. त्यानंतर राष्ट्रपती निवडलेल्या मुख्य निवडणूक आयोग सचिव किंवा (सहाय्यक) निवडणूक आयोग सचिव यांची औपचारिकपणे नियुक्ती करतात.
श्री गोयल यांच्या राजीनाम्यापूर्वीची एक उल्लेखनीय घटना म्हणजे गेल्या वर्षीच्या अखेरीस एक नवीन कायदा लागू करण्यात आला, ज्याने देशातील सर्वोच्च निवडणूक अधिकाऱ्यांच्या नियुक्तीच्या प्रक्रियेत बदल केला. सुधारित प्रक्रियेनुसार भारताच्या सरन्यायाधीशांना निवड प्रक्रियेतून वगळण्यात आले होते.
काँग्रेसचे अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खर्गे यांनी सोशल मीडियावर श्री गोयल यांच्या अचानक जाण्याच्या घटनेवर तसेच त्याआधारीत परिणामावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले आहे. तसेच सद्ध्याच्या परीस्थितीमुळे निवडणूक आयोगाचे नाव बदलून “निवडणूक ओमिशन” असे करणे आवश्यक आहे का? असा टोला मल्लिकार्जुन खर्गे यांनी सोशल मीडियावर लगावला आहे.
“निवडणूक आयोग की निवडणूक वगळणे? भारतात आता फक्त एकच निवडणूक आयुक्त आहे, लोकसभेच्या निवडणुका काही दिवसांत जाहीर होणार आहेत. का?”
“मी आधी म्हटल्याप्रमाणे, जर आपण आपल्या स्वतंत्र संस्थांचा पद्धतशीरपणे होणारा नाश थांबवला नाही, तर आपली लोकशाही हुकूमशाहीने बळकावली जाईल!” तो जोडला.
“निवडणूक आयुक्तांच्या निवडीच्या नव्या प्रक्रियेमुळे आता सत्ताधारी पक्ष आणि पंतप्रधानांना सर्व अधिकार प्रभावीपणे देण्यात आले आहेत. त्यानंतरचा आयुक्तांचा कार्यकाळ पूर्ण होऊन 23 दिवस उलटूनही नवीन निवडणूक आयुक्त नियुक्त केले गेले नाहीत. असे का घडते आहे? या प्रश्नांची उत्तरे मोदी सरकारने दिली पाहिजेत. तसेच याबाबत वाजवी स्पष्टीकरण देऊन देणे गरजेचे आहे.” असे वक्तव्य काँग्रेस अध्यक्षांनी केले आहे.
काँग्रेसचे सरचिटणीस संघटना के. सी. वेणुगोपाल यांनी मल्लिकार्जुन खरगे यांच्या चिंतेचे प्रतिध्वनी केले. त्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार , “लोकसभा निवडणुकीच्या तोंडावर निवडणूक आयुक्त श्री अरुण गोयल यांनी राजीनामा दिला आहे, हे जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाहीच्या आरोग्यासाठी अत्यंत चिंताजनक आहे.”
श्री वेणुगोपाल यांनी 2019 च्या निवडणुकांदरम्यान “अशोक लवासा” यांच्या असंतोषाचे आणि त्यानंतरच्या चौकशीचे उदाहरण देऊन घटनात्मक संस्थांवर सरकारच्या असलेल्या प्रभावाबद्दल चिंता व्यक्त केली आहे. लवासा यांनी गेल्या लोकसभा निवडणुकीतील विविध आचारसंहितांच्या असलेल्या उल्लंघनाच्या निर्णयांवर असहमति दाखवून राजीनामा दिला होता.
तृणमूल काँग्रेसचे नेते साकेत गोखले यांनी आपली चिंता व्यक्त केली की, “ आता सार्वत्रिक निवडणुकीपूर्वी मतदान पॅनेलवर दोन नियुक्त्या करणे कसे शक्य होईल. ?”
जसे आपण पाहिलं की. “निवडणूक आयुक्त अरुण गोयल यांनी अचानक राजीनामा दिला आहे. इतर निवडणूक आयोगाची पदे रिक्त आहेत. त्यामुळे निवडणूक आयोगाकडे आता फक्त एक मुख्य निवडणूक आयुक्त आहे,” मात्र यामुळे उभ्या राहणाऱ्या नव्या अडचणीना तोडं देणे गरजेचे आहे. सरकार नक्कीच त्यासाठी सकारात्मक पावले उचलेल.
एडल्ट फिल्म अभिनेत्री सोफिया लिओन चे वयाच्या २६ व्या वर्षी निधन
पिंपरी चिंचवड महानगरपालिकेत ७०००० पगाराची नोकरी!
ICAI CA Exam: आता तुम्ही देऊ शकता सीए फाउंडेशन, इंटरमिजिएट तीनदा, सीए परीक्षा तीनदा!
